ข้อควรปฏิบัติในการสอบ

.

การสอบ ถือว่าเป็นกระบวนการชั้นสุดท้ายของการศึกษา ในแต่ละปีแต่ละชั้น

เป็นการวัดผลว่าผู้เรียนมีความรู้เพียงใดแค่ไหน มี ความสามารถเหมาะสมกับภูมิชั้นนั้น

ๆ หรือไม่ เพราะการสอบเป็นการตัดสินว่า ผู้นั้นสมควรได้รับการพิจารณาให้เลื่อนชั้น เลื่อนประโยคได้

.

ดังนั้น การสอบ จึงถือว่าเป็นกิจอันสำคัญสุดท้ายที่นักศึกษาจะต้องตระหนักให้ดี

ไม่ควรทำเล่นๆ หรือ ทำเป็นเล่น แบบที่พูดกันสนุก ๆ ปากว่า "สอบได้เป็นเรื่องตลก สอบตกเป็นเรื่องธรรมดา"

.

เพราะการทำเช่นนั้น นอกจากจะไม่ให้ผลดีอะไรแก่ตัวผู้สอบแล้ว

ยังเป็นการ สิ้นเปลืองทั้งเวลาและทรัพย์สินด้วย

.

ในการปฏิบัติเพื่อให้ได้ผลดีนั้น ผู้ศึกษาพึงดำเนินตามข้อปฏิบัติดังต่อไปนี้

๑. พึงดูหนังสือให้เสมอต้นเสมอปลายมาตั้งแต่ต้นปีการศึกษา และดูให้หมดดูให้ละเอียด

ทุก ๆ บรรทัด ทุกเรื่องและทุกเล่ม ไม่ว่าจะเป็นเรื่องยากเรื่องง่าย ไม่ควรประมาทว่าเรื่องนี้

ตอนนี้ง่าย จะไม่ต้องดูก็ได้ เพราะปรากฏว่ามีผู้สอบตก เพราะข้อสอบง่ายๆ มามากแล้ว .

๒. พึงฝึกฝนทำแบบฝึกหัดบ่อย ๆ พึงเขียนบ่อย ๆ จะได้เคยชิน หากศึกษาวิชาแปลไทยเป็นมคธเอง

พึงหัดเรียนจากภาษาไทยที่เขา แปลไว้แล้ว เช่น "เผด็จ" เป็นต้น ไม่ควรดูแต่ภาษาบาลีอย่างเดียว .

๓. พึงมีความมั่นใจในการสอบทุกครั้งว่า การสอบครั้งนี้แม้จะ เป็นครั้งแรก ก็ไม่เหลือบ่ากว่าแรงไปได้

เพราะศึกษามาดีแล้ว ครู อาจารย์ได้ฝึกฝนอบรมมาดีแล้ว หรือหากเรียนด้วยตนเอง ก็ให้คิดว่า

ได้ฝึกมาจนช่ำชองแล้วเช่นกัน อย่าคิดว่ายากจนเกินไป เพราะถ้ายาก เกินไปจริงแล้ว ก็คงไม่มีผู้สอบได้เลย .

๔. ก่อนสอบสักประมาณ ๑ อาทิตย์ พึงรักษาสุขภาพให้ดี ไม่พึงวิตกกังวลต่างๆ ไม่พึงสมบุกสมบันโหมดู

หนังสือหนักจนเกินไป พึงบำรุงร่างกายให้ดี ท้องอย่าให้ผูก ยิ่งถ่ายยาสักอาทิตย์ก่อนสอบยิ่งดี .

๕. ก่อนสอบสักวันสองวัน อาจหยุดดูหนังสือทั้งหมดเลยก็ได้ เพื่อพักผ่อนสมองให้เต็มที่

หรือจะดูก็ดูเพียงให้ผ่าน ๆ ตาเท่านั้น ไม่ควรดูเพ่งเล็งเอาจริงเอาจังจนเกินไป เพราะสมองจะรับไม่ไหว ทำให้ปวดศีรษะได้.

๖. เตรียมอุปกรณ์การสอบให้พร้อม คือ ปากกาสีดำ หรือสีน้ำ เงิน ๒ ด้าม ไม้บรรทัด ยางลบ กระดาษฟุลสแก็บ

โดยเฉพาะ กระดาษนั้น ควรเลือกชนิดดี หนา ขาว สะอาด ทดลองเขียนดูเสีย ก่อนว่าจะไม่ซึม .

๗. ฉันภัตตาหาร อย่าให้มากหรือน้อยนัก ขนาดพออิ่มเป็น ใช้ได้ เพราะถ้าอิ่มนักจะทำให้อึดอัด

และเสียพลังย่อยมาก ทำให้เพลียง่าย ถ้าน้อยนักก็จะทำให้เพลีย หมดแรงถึงเป็นลมได้ .

๘. ไปถึงสนามสอบก่อนเวลา อย่างน้อยครึ่งชั่วโมง เพื่อเตรียม ตัวเตรียมใจ มิให้ตื่นเต้น และไม่รีบร้อนจนเกินไป .

๙. ก่อนเข้าห้องสอบ ควรได้สวดมนต์ไหว้พระ และฟังโอวาท ด้วยความเต็มใจ

และด้วยความเคารพร่วมกับผู้สอบอื่นๆ เพราะการ ตั้งใจทำความดีแต่ต้น จะส่งผลดีตามมาภายหลัง .

๑๐. รับหัวกระดาษเลขที่นั่ง แล้วเข้าห้องสอบด้วยอาการอัน เคารพ สำรวม นุ่งห่มเรียบร้อย

ไม่ส่งเสียงเอะอะโวยวาย หรือทำ สิ่งเสียสมณสารูปในห้องสอบ .

๑๑. ควรตั้งสติให้มั่นคงขณะรอรับปัญหา อย่าคิดว่าขณะนั้น กำลังจะเข้าสู่ศึกสงคราม เพื่อเอาแพ้เอาชนะกัน

จนถึงกระสับกระส่าย เหงื่อกาฬแตก หรือปวดเบากระทันหัน ทรมานทั้งกายทั้งใจ

ข้อปฏิบัติในขณะสอบ .

๑. เมื่อรับปัญหาแล้ว ไม่พึงรีบอ่าน หรือรีบลงมือตอบทันที พึงตรวจดูปัญหาเสียก่อนว่ามีกี่หน้า ปัญหามีครบตามที่ออกหรือไม่ .

๒. ก่อนอ่าน หรือดูปัญหา พึงพิจารณาสภาพจิตใจตัวเองก่อน ว่ายังกระสับกระสาย ใจเต้นแรง

หรือยังตื่นเต้นอยู่หรือไม่ถ้ายังเป็น อยู่ ให้วางปัญหาไว้เสียก่อน นั่งหลับตา หายใจเข้าปอดแรงๆ

รอจน จิตใจปกติ สงบระงับดีแล้ว จึงพลิกปัญหาออกดู .

๓. พึงอ่านปัญหาให้หมดทุกข้อทุกตอนเสียก่อน โดยอ่านช้า ๆ พร้อมทั้งคิดหาคำตอบไปในตัว

จะคิดได้หรือไม่ได้ก็ให้อ่านผ่านให้ตลอด อย่าหยุดคิด เพื่อหาคำตอบให้ได้ในขณะนั้น จะทำให้เสียเวลามาก .

๔. ถ้าเห็นปัญหานั้นเป็นปัญหาที่ตนได้ดูมาพอดี หรือเก็งไว้ถูก และคิดว่าทำได้แน่นอนก็อย่า

ตื่นเต้นดีใจจนเกินไปจะทำให้เกิดความประมาท พลั้งเผลอ และผิดได้ง่าย เพราะเมื่อมัวแต่ดีใจ จึงทำให้ลืม

สังเกต ลืมใช้ปัญญาพิจารณา หรือขาดความละเอียดละออไป .

๕. ถ้าเห็นปัญหานั้นเป็นปัญหาที่ไม่ได้ดู ไม่ได้ศึกษาผ่านตามา จากครูอาจารย์เลย ก็อย่าตกใจ

หรือวิตกกังวลจนเกินไปจะทำให้กำลังใจตก และเกิดความท้อแท้ ไม่อยากตอบ ไม่อยากทำ

เป็นสาเหตุให้สอบตกตั้งแต่ยังไม่ทำควรตั้งใจเสียใหม่ว่าถึงจะไม่ได้ดูมาแต่ก็จะพยายามใช้สติปัญญา

ความรู้และความสามารถทั้งหมดตอบแม้จะไม่ถูกตามแบบ ก็ขอให้ถูกตามหลักเกณฑ์

อย่างนี้ก็อาจสอบได้เหมือนกัน

๙. เมื่อร่างเสร็จเรียบร้อยหมดแล้ว ให้หยุดพักสมองสักระยะ หนึ่งจะออกไปทำธุระหนัก เบา หรือนั่งอยู่กับที่ ก็ได้ .

๑๐. เมื่อได้พักพอควรแล้ว ให้ตรวจดูร่างที่ทำเสร็จแล้ว โดย - ตรวจดูว่าทำเกินปัญหาสนามหลวง ซึ่งบางทีท่านตัดทอน ออกหรือไม่

ตรวจดูว่าทำครบทุกบรรทัด ทุกประโยคหรือไม่  ตรวจดูประธาน กิริยาในระหว่าง กิริยาคุมพากย์ ว่าเป็น วจนะ เป็นบุรุษเดียวกันหรือไม่ 

ตรวจดูหลักไวยากรณ์ หลักสัมพันธ์ และหลักการเรียง ว่าถูกต้องดีหรือไม่ ตรวจดูว่า ศัพท์ที่ใช้ถูกต้องตามสำนวนหรือไม่ .

๑๑. เมื่อตรวจดูแล้ว พบข้อบกพร่องข้อใดให้รีบแก้ไขทันที แต่อย่าลืมว่า "ความคิดครั้งแรกย่อมดีกว่า และถูกต้องกว่าความคิด ครั้งหลังเสมอ"

เพราะฉะนั้น หากคิดแก้ไขประโยคใหม่ หรือได้ศัพท์ ใหม่ ต้องพิจารณาให้รอบคอบเป็นพิเศษ

เพราะปรากฏว่าที่ทำครั้ง แรกไว้นั้นถูกต้องแล้ว แต่แก้ใหม่กลายเป็นผิดไป ดังนี้ก็มี

๑๒. เมื่อตรวจร่างเสร็จเรียบร้อยแล้ว ให้ลงมือเขียนในกระดาษ คำตอบจริง โดยเขียนแบบตัวบรรจงให้อ่านง่ายชัดเจน

เขียนเว้นบรรทัด เขียนหน้าเดียว และเว้นวรรคตอนให้ดูสวยงามเสมอกันไปทุกวรรค .

๑๓. การเขียนแยกศัพท์ ต้องระวังแยกให้ถูกต้องตามหลัก ถ้า เป็นศัพท์ยาวแยกไม่ได้ ก็ให้เว้นว่างไว้

ไปเขียนในบรรทัดใหม่ดีกว่า จะฉีกศัพท์ .

๑๔. การเขียนต้องเขียนให้ชิดเส้นคั่นหน้า และชิดขอบ กระดาษด้านขวามือ ไม่ใช่ปล่อยโล่งทั้งซ้ายขวา

สลับกันไปมา เป็นการสิ้นเปลืองโดยใช่เหตุและมองดูไม่สวยงาม เพราะไม่ได้แนวกัน .

๑๕. ควรรักษาความสะอาดให้มากที่สุด หากมีลบ ขูด ฆ่าต้อง ทำโดยระมัดระวังเป็นพิเศษ ให้ดูเป็นระเบียบไม่ใช่ลบจนกระดาษ

ฉีกขาดหรือมองดูสกปรกเลอะเทอะไปหมด หากมืตกเติมอย่างไร ก็ให้ทำเครื่องหมายให้ชัดเจน .

๑๖. เมื่อจบประโยคใหญ่แล้วนิยมทำเครื่องหมาย "ฯ" ไว้ท้าย ประโยคไม่นิยมปล่อยว่างๆ หรือใช้เครื่องหมาย เหมือนในหนังสือ

แบบเรียน แต่ถ้าจบประโยคใหญ่แล้ว ยังมีประโยคต่อมาอีกโดยใช้ ประธานเดียวกับประโยคต้นนิยมทำเครื่องหมาย , แทน ฯ จนจบ ประโยคตอนนั้น แล้วจึงใส่เครื่องหมาย ฯ .

๑๗. ในประโยคเลขใน นิยมทำเครื่องหมาย " (อัญประกาศ เปิด) ไว้ต้นประโยคด้วย เพื่อให้ทราบชัดว่าประโยคเลขใน

เริ่มต้นที่ ตรงไหน แต่ไม่นิยมทำเครื่องหมาย " ไว้ท้าย เมื่อจบประโยคแล้ว เพราะมี อิติ ศัพท์ เป็นเครื่องหมายบอกอยู่

เช่น : คจฺฉนตา จ "ทหรสามเณรา โน หตฺเถ โอโลเกสสนฺตีติ ตุจฺฉหตุถา น คตปุพฺพา .

๑๘. เมื่อเขียนคำตอบลงในใบตอบเสร็จแล้ว ให้อ่านตรวจทานอีก ครั้งหนึ่งก่อน แล้วจึงตรวจทานกับภาษาไทยตาม

ข้อ ๑๐.อีกครั้งหนึ่ง ถ้ามีเวลาพอจะอ่านทานช้าๆ อีกครั้งหนึ่ง ก็ได้ .

๑๙. นิยมเขียนหมายเลขบ่งจำนวนกระดาษใบตอบที่ทำส่งไว้ที่ มุมบนด้านขวามือ เพื่อแสดงว่าได้ส่งใบตอบจำนวนกี่แผ่น จะเป็นการง่ายต่อการเรียงใบตอบ

และหากสูญหายตกหล่นไป ก็จะหาได้ง่ายหรือทราบได้ง่าย .

๒๐. เมื่อจะส่งใบตอบ ให้เขียนบัตรประจำตัวสอบที่ได้รับแจก ไว้ให้เรียบร้อยก่อน แล้วกลัดติดกับใบตอบ นำไปส่งให้กรรมการ

โดยลงชื่อในใบรับใบตอบนักเรียนก่อน เพื่อแสดงหลักฐานว่าตนได้ส่งใบตอบแล้ว

ข้อปฏิบัติหลังจากสอบแล้ว .

๑. เมื่อส่งใบตอบแล้ว ให้ออกจากห้องสอบทันที เมื่ออยู่นอก ห้องสอบ หากเปิดแบบดูรู้ว่าตนทำผิดพลาดไป ก็ไม่ควรแสดงอาการ ตกใจ

หรือโวยวายออกมาว่าตนทำผิดอย่างนั้นอย่างนี้ เพราะจะ ทำให้กำลังใจตก ไม่คิดจะสอบในวันต่อไปอีกหรือวันต่อไป อาจทำไม่ ได้ดีเท่าที่ควร

เพราะท้อใจเสียแล้วว่าถึงอย่างไร ตนตกแน่แล้วแต่วัน แรก ข้อนี้ไม่แน่เสมอไป เพราะข้อที่ตนเห็นว่าผิดนั้น อาจเป็นถูกต้อง

ในสายตาของกรรมการก็ได้ จึงควรสงบจิตใจ และสติอารมณ์ไว้ดีกว่า

. ๒. เมื่อตรวจดูว่าตนทำถูกต้องหมด ก็ไม่ควรดีใจตื่นเต้นจนเกิน ไป เป็นเหตุให้ประมาท ทำให้ผิดพลาดในวันต่อไปได้ .

๓. เมื่อกลับถึงที่พักอาศัย ควรสรงน้ำให้สบายใจก่อนพักผ่อน ให้สมองหายตึงเครียดสักครู่ หรือเดินออกกำลังกายสูดอากาศสบายๆ พอควรแก่เวลา แล้วค่อยมาเริ่มดูตำราวิชาที่จะสอบต่อไป .

๔. เมื่อสอบเสร็จหมดทุกวิชาแล้ว ไม่ควรวิพากษ์วิจารณ์ข้อสอบ ในทำนองเสียๆ หายๆ หรือทำนองดูแคลนว่าไม่เข้าท่า น่าจะออกอย่าง โน้นอย่างนี้

เพราะนั่นเท่ากับเป็นการลบหลู่ครูอาจารย์ หรือพระ พุทธพจน์ อันอาจเป็นเหตุให้เกิดภัยอันตราย ไม่โดยตรงก็โดยอ้อมได้ หรือแพ้ภัยตัวเองได้ .

๕. เมื่อถึงวันตรวจข้อสอบบาลีประจำปี คือ ตั้งแต่วันแรม ๒ ค่ำถึงแรม ๕ ค่ำ เดือน ๔ รวม ๕ วัน พึงตั้งใจทำวัตรสวดมนต์ ตั้งกัลยาณจิต

แผ่เมตตาถึงกรรมการผู้ตรวจ ด้วยอำนาจเมตตาจิตนั้น อาจทำให้จิตใจกรรมการอ่อนโยนบังเกิดเมตตา ไม่เก็บคะแนนหยุม หยิมในที่ผิดไม่รุนแรง หรือผิดเพราะความพลั้งเผลอ .

๖. เมื่อประกาศผลสอบแล้ว ถ้าสอบตก ก็ไม่พึงโวยวาย โทษ นั่นโทษนี่ แม้แต่ตัวเองก็ไม่ควรโทษ แต่ควรจำไว้เป็นบทเรียนว่าที่ตน ตกนั้น เพราะอะไร เพื่อจะได้ปรับปรุงแก้ไขตนเองต่อไป .

๗. เมื่อสอบได้ พึงหาเครื่องสักการะตามแต่จะหาได้ ไปคารวะครูอาจารย์ ผู้ประสิทธิ์ประสาทวิชาให้ จนสอบไล่ได้ เป็นการไหว้ครูไปในตัว อย่าทรนงตนว่าที่สอบได้

เป็นเพราะความสามารถของ ตัวเองฝ่ายเดียว ครูอาจารย์ที่สอนมาไม่ให้อะไรมากมายนัก ถึงกับจะต้องไปบูชาลักการะ เพราะความคิดเช่นนั้น เป็นการลบหลู่คุณ ครูอาจารย์

อันจักลบความรู้ที่ครูอาจารย์นั้น ๆ เคยประสิทธิ์ประสาทไว้ด้วย ทั้งจะหาความเจริญในอนาคตไม่ได้ด้วย . . ข้อควรปฏิบัติต่างๆ ดังกล่าวมานี้

เป็นข้อเสนอแนะต่อนักศึกษา ว่าควรทำ มิได้บังคับว่าต้องทำ ซึ่งหากแม้นักศึกษาจะไม่ทำ ก็ไม่มี โทษผิดอันใด แต่ถ้าทำแล้ว

ก็มีประโยชน์มีคุณแก่ผู้กระทำ เหมือนยา บำรุง ไม่ใช่ยารักษาโรค ใครทานเข้าไปก็ทำให้ผู้นั้นมีกำลังแข็งแรง สามารถต่อต้านโรคภัยไข้เจ็บได้

และมีพลานามัยสมบูรณ์ดี ใครไม่ทาน ผู้นั้นก็ไม่ได้ประโยชน์จากยานั้น ฉะนี้แล.

เนื่องจากในเส้นทางไปสนามสอบแต่ละแห่ง

ในการสอบบาลีสนามหลวง ครั้งที่ ๑ (ครั้งแรก)

อยู่ใกล้เคียงบริเวณที่การก่อสร้างรถไฟฟ้า การจราจรอาจติดขัดในช่วงเวลาเร่งด่วน

จึงขอแนะนำไปให้เผื่อเวลาไปสนามสอบด้วย

#สอบบาลีสนามหลวง

#สอบบาลีปี ๒๕๖๘

#สำนักงานแม่กองบาลีสนามหลวง

ไฟล์หนังสือ มงฺคลตฺถทีปนี ปฐโม ภาโค